Verbod op gebruik glyfosaat

Schriftelijke vragen

Nijmegen, 14 oktober 2020

Betreft: verbod op gebruik glyfosaat

Geacht college van dijkgraaf en heemraden,

Het is u ongetwijfeld niet ontgaan: de Centrale Grondkamer heeft dit voorjaar geoordeeld dat het overheden is toegestaan om in kortlopende pachtovereenkomsten het gebruik van glyfosaat te verbieden[1]. Dat is goed nieuws, want glyfosaat is niet alleen schadelijk voor bestuivende insecten, zoals bijen,[2] en voor waterleven, maar ook voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Glyfosaat heeft dus ook een negatieve invloed op de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water. Drinkwaterbedrijven pleiten al langer voor een verbod op het gebruik van glyfosaat[3]. Toepassing van glyfosaat op de gronden van Waterschap Rivierenland is daarom erg discutabel en er is des te meer reden om afstand van het gebruik van glyfosaathoudende middelen te doen.

Conform artikel 4.5 lid 1 van het reglement van orde voor het algemeen bestuur 2019, leg ik u de volgende vragen voor:

1. Bent u er van op de hoogte dat waterschap Brabantse Delta recentelijk glyfosaathoudende middelen een halt zal toeroepen door het gebruik hiervan per direct te verbieden in aflopende éénjarige pachtcontracten[4], dit in navolging op waterschappen Aa en Maas en De Dommel, waarmee nu alle andere Noord-Brabantse waterschappen dan waterschap Rivierenland zo’n verbod kennen?
2. Bent u er van op de hoogte dat provincie Zuid-Holland per 2021 in alle pachtcontracten een verbod zal opnemen voor het gebruik van glyfosaat op provinciale pachtgronden?
3. Hoeveel pachtcontracten heeft waterschap Rivierenland afgesloten en om hoeveel hectare grond gaat dit?
4. Is in deze pachtcontracten het gebruik van glyfosaat verboden?
   Zo nee, waarom niet?
5. Bent u bereid om per direct het gebruik van glyfosaat na afloop van de huidige pachtcontracten in nieuwe pachtcontracten een verbod op het gebruik van glyfosaat op te nemen?
   Zo nee, waarom niet?
6. Bent u bereid om zelf het goede voorbeeld te geven door per direct te stoppen met het gebruik van glyfosaathoudende middelen (waaronder RoundUp)?
   Zo nee, waarom niet?
7. In 2019 heeft waterschap Rivierenland 3,5 liter RoundUp gebruikt. Is onderzocht of er ook milieuvriendelijke alternatieven beschikbaar waren?
   Zo ja, welke en waarom zijn deze niet gebruikt?
   Zo nee, waarom niet?

In een bericht van 24 april 2018[5] op de website van de Unie van Waterschappen stond het volgende opgenomen: ‘Waterschappen brengen onder andere in kaart hoe de uitstoot van gewasbeschermingsmiddelen kan worden tegengegaan. Dat is niet alleen goed voor de kwaliteit van het oppervlaktewater, maar ook voor de groei van het aantal bijensoorten en hun verspreidingsgebieden’. Uit navraag volgt dat onbekend is of dit door waterschap Rivierenland in kaart wordt gebracht.

8. Bent u bereid alsnog in kaart te brengen hoe de uitstoot van gewasbeschermingsmiddelen kan worden tegengegaan?
   Zo ja, binnen welke termijn?
   Zo nee, waarom niet?

We zien de antwoorden op deze vragen graag tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Dana van der Kraan

Fractie Partij voor de Dieren

----------

[1] https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/03/07/verbod-op-glyfosaat-bij-jaarpacht-mag
[2] https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=24638
[3] https://www.vewin.nl/nieuws/paginas/Vewin_bescherm_drinkwaterbronnen_beter_tegen_glyfosaat_883.aspx
[4] https://www.bndestem.nl/breda/gele-akkers-verleden-tijd-waterschap-verbiedt-gebruik-glyfosaat~aa6e0d4c/
[5] https://www.uvw.nl/nederland-stemt-in-met-inperking-neonicotinoiden/

Antwoorden

1. Bent u ervan op de hoogte dat waterschap Brabantse Delta recentelijk glyfosaathoudende middelen een halt zal toeroepen door het gebruik hiervan per direct te verbieden in aflopende éénjarige pachtcontracten, dit in navolging op waterschappen Aa en Maas en De Dommel, waarmee nu alle andere Noord-Brabantse waterschappen dan waterschap Rivierenland zo’n verbod kennen?

Wij zijn hiervan op de hoogte.

2. Bent u ervan op de hoogte dat provincie Zuid-Holland per 2021 in alle pachtcontracten een verbod zal opnemen voor het gebruik van glyfosaat op provinciale pachtgronden?

Ook hiervan zijn wij op de hoogte.

3. Hoeveel pachtcontracten heeft waterschap Rivierenland afgesloten en om hoeveel hectare grond gaat dit?

WSRL heeft circa 460 hectare verpacht.
Circa 335 hectare is uitgegeven in reguliere pacht ondergebracht in ca 65 contracten.
Circa 125 hectare is uitgegeven in liberale pacht (contracten met looptijd van 1 jaar) ondergebracht in ca 50 contracten.

4. Is in deze pachtcontracten het gebruik van glyfosaat verboden? Zo nee, waarom niet?

In de huidige pachtovereenkomsten is het gebruik van glyfosaat niet verboden. Wel is de inzet het gebruik zoveel mogelijk te minimaliseren. Bij het bestrijden van distel-, ridderzuring-, grote brandnetel- en reuze bereklauwpopulaties op graslandpercelen is de inzet gericht op een vroegtijdige maaibeurt of selectieve chemische onkruidbestrijding.

5. Bent u bereid om per direct het gebruik van glyfosaat na afloop van de huidige pachtcontracten in nieuwe pachtcontracten een verbod op het gebruik van glyfosaat op te nemen? Zo nee, waarom niet?

Het waterschap werkt de komende maanden aan de ambitiebepaling voor biodiversiteit op ‘terreinen en percelen’. De beeld- en oordeelsvorming is gepland in januari 2021 en besluitvorming in april 2021.In de commissies en het AB kan dan het gesprek gevoerd worden of het gewenst is om de toepassing van glyfosaat te verbieden op pachtpercelen zoals dit besloten is door de andere waterschappen in Brabant of de voorwaarden waaronder glyfosaat kan worden gebruikt verder aan te scherpen. De plussen en minnen voor de biodiversiteit kunnen dan in samenhang besproken worden.

6. Bent u bereid om zelf het goede voorbeeld te geven door per direct te stoppen met het gebruik van glyfosaathoudende middelen (waaronder RoundUp)? Zo nee, waarom niet?

Waterschap Rivierenland streeft naar het zoveel mogelijk minimaliseren van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Alleen als het echt niet anders kan (explosiegevoelige locaties en op duizendknoopsoorten) worden glyfosaat-houdende middelen, zo beperkt mogelijk, ingezet.

7. In 2019 heeft waterschap Rivierenland 3,5 liter RoundUp gebruikt. Is onderzocht of er ook milieuvriendelijke alternatieven beschikbaar waren?
Zo ja, welke en waarom zijn deze niet gebruikt?
Zo nee, waarom niet?

Ja.

Met grote regelmaat wordt onderzoek gedaan naar alternatieve bestrijdingsmethoden om het gebruik van dit middel terug te dringen. Zodra alternatieve middelen of methoden beschikbaar zijn die minder milieu- en ecosysteem belastend zijn en tot een aanvaardbaar resultaat leiden zullen deze direct worden ingezet zodat chemische gewasbeschermingsmiddelen direct kunnen worden afgebouwd.

8. Bent u bereid alsnog in kaart te brengen hoe de uitstoot van gewasbeschermingsmiddelen kan worden tegengegaan?
Zo ja, binnen welke termijn?
Zo nee, waarom niet?

Ja, voor zover het de eigen terreinen betreft. Binnen onze eigen terreinen wordt gestuurd op het terugbrengen van de toegepaste hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen tot de strikt noodzakelijke hoeveelheid. Deze hoeveelheid wordt jaarlijks gemonitord (in kaart gebracht). Het in kaart brengen van de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen buiten onze terreinen wordt niet gemonitord door WSRL.