Bomen Landgoed Hemmen

Schriftelijke vragen

Nijmegen, 21 januari 2019

Betreft: Bomen Landgoed Hemmen

Geacht college van dijkgraaf en heemraden,

Op 14 januari 2020 verscheen in De Gelderlander een artikel over de kap van twee kerngezonde, eeuwenoude eiken door waterschap Rivierenland: een betreurenswaardige gebeurtenis. Uit navraag blijkt dat deze eiken eigendom zijn van Landgoed Hemmen en dat dit ook blijkt uit het kadaster (dat uiteraard openbaar is). Deze informatie zou dus ook bekend moeten zijn bij waterschap Rivierenland.

Conform artikel 4.5 lid 1 van het reglement van orde voor het algemeen bestuur 2019, leg ik u de volgende vragen voor:

1. Hoe kon het gebeuren dat waterschap Rivierenland wel een omgevingsvergunning heeft aangevraagd bij de gemeente Overbetuwe, maar geen toestemming heeft gevraagd aan de eigenaar van Landgoed Hemmen?
2. Wat was opgenomen in de door de gemeente Overbetuwe toegekende omgevingsvergunning?
3. Uit het artikel volgt dat een alternatief voorhanden was.
   1. Welk alternatief bestond er?
   2. Kunt u motiveren aan de hand van concrete criteria/afwegingen waarom niet voor dit alternatief is gekozen?
   3. Zijn de door het waterschap Rivierenland te hanteren criteria/afwegingen schriftelijk vastgelegd in werkwijzen en zo ja, welke?
4. Hoe gaat u borgen dat dergelijke fouten niet meer zullen plaatsvinden?
5. Gaat u de onherstelbare schade compenseren?
   1. Zo nee, waarom niet?
   2. Zo ja, hoe (bijvoorbeeld door het terug planten van twee eiken)?

We zien de antwoorden op deze vragen graag tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Dana van der Kraan
D.vander.Kraan@wsrl.nl
Fractie Partij voor de Dieren

Antwoorden

1. Hoe kon het gebeuren dat waterschap Rivierenland wel een omgevingsvergunning heeft aangevraagd bij de gemeente Overbetuwe, maar geen toestemming heeft gevraagd aan de eigenaar van Landgoed Hemmen?

In het door waterschap Rivierenland gebruikt GIS-systeem (Geoweb) zijn de kadastrale gegevens van de eigenaar van het perceel waarop de bomen stonden, opgevraagd. Uit deze gegevens blijkt dat de gemeente Overbetuwe eigenaar is van dit perceel. In het gebruikte GIS-systeem zijn alleen eigenaren van percelen zichtbaar en niet eventuele (erf)pachten. Met deze gegevens is op 22 oktober 2019 een aanvraag voor een omgevingsvergunning gedaan bij de gemeente Overbetuwe. Pas na het kappen van de bomen is gebleken dat de bomen in beheer en eigendom zijn van Landgoed Hemmen.

2. Wat was opgenomen in de door de gemeente Overbetuwe toegekende omgevingsvergunning?

Op 25 november 2019 heeft de gemeente Overbetuwe gereageerd op onze aanvraag door middel van het besluit Omgevingsvergunningsvrij. Hierin is het volgende opgenomen: De aangevraagde te kappen bomen staan op grondgebied van de gemeente Overbetuwe. Ondanks dat de activiteit 'kappen' omgevingsvergunningsvrij is heeft u wel nog toestemming nodig van de eigenaar, in casu de gemeente Overbetuwe, voor het happen van de drie bomen. (Er zijn 2 bomen gekapt omdat bij de feitelijk uitvoering één boom kon worden gespaard.)

3. Uit het artikel volgt dat een alternatief voorhanden was.
a. Welk alternatief bestond er?
b. Kunt u motiveren aan de hand van concrete criteria/afwegingen waarom niet voor dit alternatief is gekozen?
c. Zijn de door het waterschap Rivierenland te hanteren criteria/afwegingen schriftelijk vastgelegd in werkwijzen en zo ja, welke?

Er waren geen realistische alternatieven beschikbaar voor het vergroten van de duiker. De betreffende duiker is onderdeel van het project Nationaal Bestuursakkoord Water Betuwe, dat in overleg met de streek ontwikkeld is teneinde de wateroverlast nu en in de toekomst te verminderen. Ook wanneer er correcte inforamtie verstrekt was omtrent het eigendom, dan nog hadden de bomen niet gehandhaafd kunnen worden vanwege het realiseren van de duiker. In het artikel wordt eveneens gerefereerd aan een persrioolleiding tussen Zetten en het waterzuiveringsgemaal in Dodewaard. Waterschap Rivierenland is bezig met een project voor het leggen van rioolpersleidingen waar een deel van het tracé over de grond van landgoed Hemmen moet gaan. Het kappen van deze bomen staat hier overigens los van. Er is gehandeld zoals hierboven omschreven, maar dit geeft wel aanleiding om hier nog eens nader naar te kijken.

4. Hoe gaat u borgen dat dergelijke fouten niet meer zullen plaatsvinden?

Het betreft in deze casus een uitzonderlijke situatie waarbij sprake is van pootrecht en er onjuistheden staan in de behandeling van de omgevingsvergunning (zie ad 2). Wij hebben de procedures gevolgd maar de onvolledige en onjuiste informatie van de gemeente Overbetuwe heeft helaas geleid tot onrechtmatig kappen van de bomen. In het vervolg zullen wij expliciet navraag doen bij perceeleigenaar omtrent eventuele rechten van derden.

(Het pootrecht is een eeuwigdurend recht en houdt in dat grondbezitters het recht hebben om in eigen bezit bomen te planten en te rooien op een stuk grond vóór het eigen perceel. Doorgaans betreft dit de berm van een weg die langs het perceel loopt. In de ruilverkaveling van de vorige eeuw is in het algemeen het eigendom van de rijbaan en bermen toebedeeld aan de wegbeheerder en zijn de rechten van aanliggende eigenaren beëindigd.)

5. Gaat u de onherstelbare schade compenseren?
a. Zo nee, waarom niet?
b. Zo ja, hoe (bijvoorbeeld door het terug planten van twee eiken)?

Waterschap Rivierenland is in overleg met het landgoed Hemmen om de gedane schade te compenseren en het landgoed Hemmen hierbij schadeloos te stellen. Eventuele herplant maakt hier onderdeel van uit. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat in alle gevallen tot kappen van bomen moest worden overgegaan. Feit blijft dat, hoe wij of anderen ook ons of hun best doen, fouten zijn nooit uit te sluiten.