Noodkreet voor PFAS-verbod

Conform artikel 4.3 lid 5 van het reglement van orde voor het algemeen bestuur 2024.

Het Algemeen Bestuur van Waterschap Rivierenland, in vergadering bijeen op maandag 30 september 2024,

Constaterende dat:

• PFAS ernstig schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het milieu;

• Nederlanders meer PFAS binnenkrijgen dan gezondheidskundig acceptabel is volgens de EFSA (European Food Safety Authority);

• Op verschillende plekken in Nederland PFAS in verhoogde en ongezonde concentraties worden aangetroffen in oppervlaktewater;

• Waterschap Rivierenland begin juni extreem hoge PFAS-waarden heeft gemeten in afvalwater op de zuivering in Weurt;

• De PFAS-vervuiling zich steeds verder uitbreidt, mede doordat PFAS-lozingen nog steeds worden toegestaan;

• Burgers, agrariërs en andere ondernemers moeten kunnen rekenen op schoon oppervlaktewater voor activiteiten zoals recreatie en fruitteelt;

• PFAS zowel via directe als indirecte lozingen in het oppervlaktewater komt, terwijl onze rioolwaterzuiveringsinstallaties PFAS niet uit het water kunnen verwijderen;

• Waterschappen zelf niet de bevoegdheid hebben om PFAS bij de bron aan te pakken, terwijl bronaanpak en sanering noodzakelijk zijn;

• Sanering als gevolg van uitblijven van Rijksbeleid op de capaciteit en kosten van het waterschap zullen drukken;

• Het RIVM herhaaldelijk de Staat heeft geadviseerd om maatregelen te nemen om de volksgezondheid en het milieu te beschermen tegen PFAS en ook de Unie van Waterschappen en de Europese watersector al jaren pleiten voor een verbod;

• Het Rijk vooralsnog niet voornemens is adequate maatregelen te nemen, zoals een nationaal verbod.

Overwegende dat:

• Het Rijk inmiddels wel al enige tijd met een aantal landen samenwerkt aan een Europese PFAS-wet (ook wel restrictievoorstel), maar dat goedkeuring daarvan nog onzeker is, en zelfs bij eventuele goedkeuring de implementatie sowieso nog vele jaren zal duren, met verslechtering van de situatie als gevolg;

• Het Rijk de mogelijkheid heeft om net als Frankrijk en België naast het Europese restrictievoorstel te werken aan landelijke maatregelen, zoals een handelsverbod, maar dit nalaat;

• Ook als rioolwaterzuiveringen in de toekomst PFAS zouden kunnen zuiveren, deze kosten niet op de waterschappen en dus onze ingezetenen mogen worden afgewenteld, zolang het Rijk toestaat dat PFAS in de Nederlandse wateren belandt;

• Ondanks dat PFAS niet KRW-genormeerd is, het wel invloed heeft op de gezondheid van macrofauna en dus het behalen van KRW-doelstellingen hindert;

• Het Algemeen Bestuur van Waterschap Rivierenland op 9 oktober 2023 ook al een motie unaniem heeft aangenomen om een groot chemisch bedrijf dat verantwoordelijk is voor PFAS-vervuiling aansprakelijk te stellen;

• Er in meerdere waterschappen een vergelijkbare motie voorligt die oproept om een brandbrief naar het Rijk te sturen;

Verzoekt het college van dijkgraaf en heemraden om:

• Met andere waterschappen, bij sterke voorkeur in Unie-verband, een brandbrief aan het Rijk te sturen met daarin de dringende oproep vóór 1 april 2025 met een concreet actieplan te komen om de PFAS-vervuiling een halt toe te roepen;

• In de brandbrief het Rijk tenminste op te roepen om zo snel mogelijk, maar op zijn laatst vóór 1 januari 2026, te zorgen voor:

• Een landelijk verbod op de productie van PFAS en schadelijke PFAS-vervangende producten voor alle niet-essentiële producten;

• Een import- en exportverbod van niet-essentiële PFAS-houdende producten;

• Een verbod op het lozen van PFAS op oppervlaktewater en riool door bedrijven die PFAS-houdende producten verwerken tot een commercieel product.

En gaat over tot de orde van de dag.

Paul van Gent – Partij voor de Dieren
Patricia de Cocq en Annemieke Zeelen – Water Natuurlijk
Guido van der Wedden – AWP
Annet IJff – Partij van de Arbeid
Teunis Jacob Slob – CDA
Kees Boender – ChristenUnie
Maarten Mortier – Natuurterreinen
Bas de Groot – SGP

Status

Aangenomen met stemmen voor van de fracties Partij voor de Dieren, Water Natuurlijk, AWP, PvdA, CDA, ChristenUnie, Natuurterreinen, SGP en de leden van het college en stemmen tegen van de fracties BBB, JA21, Ongebouwd en VVD.